donderdag 11 september 2014

Vertrouwen op BRICS

In juli zijn de leiders van de vijf opkomende landen die bekendstaan als de BRICS-landen (Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika) samengekomen in de Braziliaanse stad Fortaleza, waar ze de oprichting van een Nieuwe Ontwikkelingsbank (New Development Bank, NDB) bekendmaakten. Interessant genoeg viel de aankondiging samen met de 70ste verjaardag van het systeem van Bretton Woods, dat zowel het Internationaal Monetair Fonds (IMF) als de Wereldbank hielp oprichten. De nieuwe BRICS-bank zou voor beide entiteiten een financieel alternatief bieden, met een initieel geplaatst kapitaal van US$50 miljard voor financieringsinfrastructuur en projecten voor duurzame ontwikkeling, en US$100 miljard in een Contingent Reserve Arrangement (CRA) om hulp te bieden aan leden die financiële moeilijkheden hebben.[1] Functionarissen hebben verklaard dat zij in 2016 met de eerste leningen zouden willen beginnen.


In theorie zou de NDB zeer gunstig kunnen zijn voor de wereldwijde economie, maar hoe hij in de praktijk zal werken is nog af te wachten. De Verenigde Staten en Europa hebben het altijd al voor het zeggen gehad bij de Wereldbank en het IMF, en de opkomende landen uitten dan ook hun frustratie over een gebrek aan een ruimere vertegenwoordiging (inclusief stemrechten). Hoewel de NDB veel kleiner is dan het IMF en de Wereldbank, zou zij een instrument kunnen zijn voor dat type vertegenwoordiging. De realiteit is dat grote landen over de hele wereld bezorgd zijn over de dominantie van de Amerikaanse dollar als reservevaluta en als de valuta waarin de meeste handelsactiviteiten ter wereld plaatsvinden. Die dominantie plaatst de Verenigde Staten in een sterke strategische positie, voornamelijk als het aankomt op sancties, iets dat we momenteel heel goed zien bij de Russisch-Oekraïense crisis.


Ik denk dat de initiële impact van deze nieuwe ontwikkelingsbank voor opkomende markten erin bestaat dat veel landen een nieuwe bron van financiering voor infrastructuurprojecten ter beschikking hebben, die ze anders niet zouden hebben gehad. Op termijn, als de bank waarschijnlijk evolueert om een clearing house te worden voor handel in andere valuta’s dan de USD, zal de nadruk wellicht liggen op andere valutakoersen voor handel in de opkomende markten. Handelaars en beleggers zullen dus hun risicomodellen ten opzichte van valuta’s opnieuw moeten bekijken.


Als de BRICS-landen allemaal op dezelfde lijn kunnen komen, zouden deze groep en haar nieuwe ontwikkelingsbank een zeer grote invloed kunnen uitoefenen bij veranderingen in het wereldwijde financiële landschap. De vraag is natuurlijk of ze eensgezindheid kunnen bereiken.


Het kapitaal voor de bank zal verdeeld worden onder de vijf deelnemende landen, hoewel de economieën van de landen duidelijk niet allemaal even groot zijn, en sommige landen kunnen op bepaalde momenten kwetsbaarder (of dominanter) zijn dan andere landen. Dat is niet onbelangrijk, want de rijkere landen zullen waarschijnlijk dominanter zijn. Ook het feit dat China de grootste buitenlandse reserves heeft, zal volgens mij een beslissende factor zijn. China zal de grootste bijdrage aan de CRA leveren: $41 miljard. Het is dus geen verrassing dat het hoofdkwartier van de bank gevestigd zal zijn in Shanghai. In vergelijking met het wereldwijde bankensysteem begint deze nieuwe bank klein, maar we moeten de toekomstige ontwikkelingen wel in het oog houden.
BRICS_Fortaleza_dut

Kunnen deze zeer verschillende economieën samenwerken om van deze onderneming een succes op lange termijn te maken? Dat is de hamvraag. Deze economieën verschillen van elkaar en hebben elk een andere geschiedenis en cultuur. Aangezien China de rijkste van de vijf is, denk ik dat er vast en zeker bezorgdheid zal ontstaan dat China een dominante rol inneemt. In het begin zullen China en India – de eerste voorzitter van de bank zal een Indiër zijn – waarschijnlijk de grootste rol spelen en het potentieel hebben om het meeste voordeel te halen uit het succes van de bank. Later zouden Rusland en Brazilië belangrijker kunnen worden; de eerste voorzitter in de Raad van Beheer zal uit Rusland zijn, en de eerste voorzitter in de Raad van Bestuur zal uit Brazilië zijn. Het NDB Africa Regional Center zal samen met het Afrikaanse hoofdkwartier gevestigd zijn in Zuid-Afrika, overeenkomstig de verklaring van de zesde BRICS-top. Zuid-Afrika heeft de beste infrastructuur in Afrika en heeft het potentieel om het hele continent naar een nieuw niveau van groei te leiden.


Er zijn nog altijd problemen die gladgestreken zullen moeten worden om hier een succesvolle onderneming van te maken, voornamelijk welke valuta dominant zal zijn en op wiens doelstellingen de bank zijn leenbeleid zal afstemmen. Het is nog maar de vraag of deze inspanning uiteindelijk een goed of een slecht idee zal blijken. Als deze landen samen kunnen werken om van deze nieuwe bank een succes te maken, zouden veel opkomende markten daar de vruchten van kunnen plukken.


Als er meer fondsen naar de opkomende markten – en met name naar de BRICS – stromen, zal dat volgens mij ten goede komen aan alle economieën die veel handel met hen drijven.


De verklaringen, meningen en analyses van dr. Mobius zijn louter bedoeld ter informatie, zij mogen niet worden beschouwd als individueel beleggingsadvies of een aanbeveling om te beleggen in welke effecten dan ook of om welke beleggingsstrategie dan ook te gebruiken. Omdat markt- en economische omstandigheden snel kunnen veranderen, betreffen de opmerkingen, opinies en analyses de datum van dit document en kunnen zij zonder voorafgaand bericht veranderen. Dit document is niet bedoeld als een volledige analyse van alle wezenlijke feiten betreffende een land, regio, markt, sector, belegging of strategie.

Belangrijke wettelijke informatie

Alle beleggingen gaan met risico’s gepaard, waaronder mogelijk verlies van het ingelegde kapitaal. Beleggingen in buitenlandse effecten houden speciale risico’s in, zoals wisselkoersschommelingen en economische en politieke onzekerheid. Beleggingen in landen met een opkomende markt, waar frontiermarkten een subset van vormen, gaan gepaard met grotere risico’s die verband houden met dezelfde factoren, boven op de risico’s die verbonden zijn aan hun relatief geringe omvang, de lagere liquiditeit en het gebrek aan een gevestigd wettelijk, politiek, zakelijk en sociaal kader om effectenmarkten te ondersteunen. Omdat deze kaders doorgaans nog minder ontwikkeld zijn op de frontiermarkten, en gelet op diverse factoren zoals het hogere risico van extreme koersvolatiliteit, illiquiditeit, handelsbarrières en deviezencontroles, gelden de risico’s van de opkomende markten nog sterker voor frontiermarkten. Wisselkoersen kunnen binnen een kort tijdsbestek aanzienlijk fluctueren, wat een impact kan hebben op het rendement.


Bron: Zesde BRICS-top, Fortaleza Declaration, juli 2014.